Burcht van Antwerpen

De Antwerpse burcht ontstond in de negende eeuw en werd versterkt door een palissade. Later werd de burchtzone uitgebreid met de ‘Werf’ langs de Scheldezijde, een uitspringend landsdeel waar schepen konden aanmeren.

Op het einde van de negende eeuw werd de houten palissade vervangen door een aarden wal met een buitengracht. Deze wal werd opgericht in politiek instabiele tijden waarin de Franken tegen de Vikingen streden. De vraag blijft dus of de burcht werd opgetrokken door de Franken of de Vikingen. Binnen de omwalling ontstond een pre-stedelijke handelsnederzetting met houten woonwerkhuizen langs straten en stegen. De bewoners bewerkten er hout, textiel, been en metaal.

Hoogstwaarschijnlijk werd in de elfde eeuw een imposante muur in kalksteen langs de buitenzijde van de aarden wal opgetrokken. Langzamerhand verschenen er ook stenen gebouwen met stedelijke functies. Na verloop van tijd verloor de burcht zijn functie en werd hij opgeslorpt door de groeiende middeleeuwse stad.

In het laatste kwart van de negentiende eeuw werden de Scheldekaaien rechtgetrokken. Hierbij verdween een groot deel van de Antwerpse burchtzone, waaronder de Werf en de Sint-Walburgiskerk. Zo werd de Antwerpse burcht een vergeten stadsicoon.

Recent archeologisch onderzoek zet de burchtzone opnieuw in de kijker. De resultaten bevestigen bestaande inzichten en leveren nieuwe gegevens op. In 2010 wordt de Antwerpse burchtzone beschermd als archeologisch monument door zijn uitzonderlijke cultuurhistorische en wetenschappelijke waarde.